Borstvoeding, de beste start voor je baby

De belangrijkste reden die vrouwen aangeven om te stoppen met het geven van borstvoeding is dat ze te weinig melk hebben. Terwijl bijna alle vrouwen genoeg melkklierweefsel hebben om voldoende melk voor hun baby te maken. Dus tussen onze fysiologische mogelijkheden en ons gebruik daarvan zit een groot gat.

Vaak wordt dit veroorzaakt doordat vrouwen zich onvoldoende bewust zijn van de invloed van het zogenaamde ‘principe van vraag en aanbod’. Dat houdt het volgende in:

Hoe vaker je je baby aan de borst legt hoe meer melk je hebt

Hoe minder vaak je je baby aan de borst legt hoe minder melk je hebt

Dus als je je baby bijvoorbeeld iedere 2 uur voedt heb je meer melk dan wanneer je je baby iedere 3 of 4 uur voedt.

Bij te weinig melk is daarom ook de oplossing: je baby vaker aan de borst leggen. Vooral de kraamtijd is hiervoor enorm belangrijk. Leg de eerste dagen je baby heel vaak aan en niet in bijvoorbeeld een schema van iedere 3 uur.

Je legt je baby aan de borst wanneer hij of zij hongersignalen geeft.

Dat zijn: je kind gaat een beetje bewegen, komt in wat lichtere slaap, mondje gaat wat open, het hoofdje beweegt een beetje. Dat zijn in de eerste weken de signalen dat je je baby kan gaan voeden. Als je nog even wacht zal het handje naar de mond gaan, wat meer en ongeduldiger bewegen en hij of zij gaat zich uitrekken. Dan is het zéker tijd om je baby aan te gaan leggen. Ook als het aanhappen dat in het begin nog niet meteen lukt kan je baby daar waarschijnlijk nog even het geduld voor opbrengen. 

Als je langer wacht en je baby wordt een beetje rood, gaat huilen en beweegt zich heftiger dan wordt aanleggen echt lastiger.

Onderstaande afbeelding is een plaatje van Queensland Health hierop staat het volgende aangegeven: 

Baby’s laten zien dat ze honger hebben met hun lichaam.
Let goed op deze signalen:

Vroege signalen:

• De baby beweegt met de armpjes.
• De mond gaat open.
• Het hoofdje draait op zoek naar de borst of fles.

Middelmatige signalen:

• De baby rekt zich uit of beweegt onrustig.
• De baby brengt een handje naar de mond.

Late signalen:

• De baby huilt, wordt rood of erg onrustig.
• Eerst even troosten, daarna voeden.

Afbeelding: Baby Feeding Cues (signs) © State of Queensland (Queensland Health) 2010, gebruikt onder een Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationale licentie (CC BY-NC-ND 4.0).
Bron: Royal Brisbane and Women’s Hospital, Metro North Health (https://metronorth.health.qld.gov.au/rbwh/wp-content/uploads/sites/2/2024/07/feeding-cues-copyright-faqs.pdf)

Deze vraag wordt ons vaak gesteld. En eerlijk: dat lukt heel vaak niet. Maar is dat ook wel de bedoeling? Een baby mag eten wanneer hij honger heeft en slapen als hij moe is. En dat laat zich bij lang niet iedere baby in een mooi schemaatje van ‘3 uur slapen, half uur drinken, luier verschonen en dan naar bed’ stoppen. Eigenlijk net als bij onszelf toch? 

Het is belangrijk dat je je kind leert kennen: slaapt hij bijvoorbeeld in de ochtend wat langer? Wordt hij in de middag wat onrustiger? ZIt er in de middag misschien wat langer tussen de voedingen? En 's avonds wil hij ieder uur drinken? Enzovoort? Dan krijg je ook een ‘schema’. Maar het schema van jóúw kind. En nog wat: iedere paar weken kan dit veranderen. Je kind rijpt en ontwikkelt, zo ook zijn voedingsbehoefte.

Dus probeer het denken in vaste schema's los te laten.

Natuurlijk, soms kan het te zwaar worden als je kind zich de hele dag door vaak meldt. Neem dan gerust contact op met het consultatiebureau om te kijken hoe je voor jou en je kind wat rust kan creëren.

Het is belangrijk om te beginnen met het oefenen van het drinken uit de fles als je baby 4-5 weken oud is. Oefenen met de fles en kolven: begin op tijd!

Geef minstens om de dag een flesje met afgekolfde moedermelk (of kunstvoeding als je dat wil).

Het is heel belangrijk hier op deze leeftijd mee te beginnen en te BLIJVEN oefenen. Deze drinktechniek moet voor je kindje net zo getraind zijn als het drinken aan de borst. Ergens tussen de leeftijd van 6-7 weken en 3 maanden verdwijnt de automatische zuigreflex van je kind. Als hij of zij dan niet goed genoeg uit de fles kan drinken kan dit een probleem worden. En een fijne oplossing is er niet voor. Dus begin op tijd en blijf oefenen! 

In onderstaande grafiek kun je aflezen hoe de zuigreflex van een baby afneemt. Na 1 week begint dit al snel te minderen. Als je gaat oefenen met de fles blijft het kind deze reflex trainen. Zo kost het geen moeite om na de borstvoeding over te gaan naar de fles. 

Hoe je dit praktisch aanpakt kun je lezen op deze website: Afkolven en bewaren – Borstvoedingsorganisatie La Leche League

Of beluisteren via deze podcast: Podcast – Borstvoeding en werk, wat kan er? | Myrteibclc

De ouders bij wie het geven van borstvoeding niet lukt en stoppen geven het vaakst als reden op: ik heb te weinig melk. Of: ik twijfel of ik genoeg melk heb. Dat is best jammer. Bijna alle vrouwen zijn fysiek in staat om genoeg melk te maken. Het belangrijkste hiervoor is: leeg je borsten vaak. Hoe vaker je je baby aanlegt of kolft hoe meer melk je zult hebben.

Daarom is het belangrijk in de kraamtijd je baby ongeveer iedere 2 uur aan te leggen. Ja, dat is best vaak. Maar heel belangrijk om je borstvoeding op langere termijn een succes te maken.

Bij sommige vrouwen doet het geven van borstvoeding pijn. Dat is niet iets wat erbij hoort!

Natuurlijk: in het begin kan het stromen van de melk een vreemde, soms wat oncomfortabele sensatie zijn. Sommige vrouwen ervaren een wat pijnlijk gevoel bij het toeschieten van de melk. De eerste momenten doet het zuigen van de baby wellicht een beetje pijn. Maar pijn hoort er niet bij. Deze moet heel snel zakken en het voeden van je baby moet ook voor jou comfortabel verlopen. Pijn, laat staan kloofjes (wondjes aan de tepel) zijn niet normaal. Deze worden bijna altijd veroorzaakt doordat een baby toch niet optimaal aanhapt. Overleg hierover met het consultatiebureau of een lactatiekundige. Over het algemeen is het een goed idee dat er dan iemand even meekijkt met een voeding en met jou zoekt naar een voedingshouding waarbij het drinken niet pijnlijk is.

Verstopte melkklieren zijn geen fijn gevoel; ze komen wel regelmatig voor. Een harde plek in je borst kan flink in de weg zitten. Warm de plek en masseer de plek zachtjes voor het voeden. Vaak wordt deze dan wat soepeler.

Bij borstontsteking doet vaak je borst pijn en voel je je flink ziek. Hoe je hiermee omgaat kun je in dit filmpje zien: Hoe herken je een borstontsteking en wat doe je eraan?

Eigenlijk is het advies niet zo moeilijk: zorg goed voor jezelf en zorg dat je voldoende rust krijgt. Dat is met een jonge baby al uitdagend genoeg.

Eet gezond en lekker. Er zijn geen producten die we afraden. Heb je een onrustige baby en je drinkt veel koffie of cola of andere koolzuurhoudende dranken dan zou je daar mee kunnen minderen en kijken of dit effect heeft.

Fenegriek is een kruid wat de melkproductie wat kan stimuleren. Hier kun je mee koken (tip: de Marokkaanse keuken) of thee van zetten. Maar veel belangrijker is om je kind vaak aan te leggen en effectief te laten drinken.

Borstvoedingsthee en venkelthee raden we af omdat deze kruiden (met name in grote hoeveelheden) prikkelend kunnen zijn voor de darmen van de baby.

Wees voorzichtig met alcohol en roken. Vermijd dit het liefst.

In het eerste jaar van je kind heb je vaak te maken met gebroken nachten. Zorg daarom ook voor rust overdag. Slaap een beetje mee met een slaapje van je kind als dat lukt. En als je eenmaal weer werkt zorg er dan voor dat er op je vrije dagen ook voldoende rustmomenten zijn. Dat zorgt ervoor dat je melkproductie beter in stand blijft en je kind langer kan blijven genieten van borstvoeding en de gezondheidsvoordelen die dat oplevert.